Aanspreken. Uitspreken. Bespreken.

Bij elk veranderings- en ontwikkelingstraject in organisaties, waarbij het met name gaat om gedragsaanpassing, is de communicatieve performance een essentiële succesfactor. Integraliteit, complementariteit, openheid, verbinden, delen en onderlinge synergie staan aan de basis van het goed functioneren. Op papier tenminste, want de praktijk laat nog te weinig zien dat gedragingen, communicatie-stijlen, normen en waarden vanzelfsprekend op elkaar aansluiten. Recente gebeurtenissen in de mediawereld hebben dat nog maar weer eens aangetoond.

In elkaars allergie zitten

Mensen zitten soms in elkaars allergie. Dat fnuikt de inspiratie en de werksfeer. Het benutten, bespreken en versterken van elkaars kwaliteiten krijgt daardoor minder kans. Maar met name ook fysiek en communicatief wangedrag blijft in dergelijke, vaak ook hiërarchische, constellaties onuitgesproken. Vaak een slepende kwestie. Natuurlijk, de signalen zijn voor velen helder, máár wie pakt het op, wie kaart het aan?

Mooie adagia, maar…

In verschillende organisaties klinken mooie adagia. We kennen ze wel: van denken naar doen; denken vanuit normen en waarden; verbindend en samenwerkend; het proces is leidend, de structuur volgt. Dit in de praktijk waarmaken is een andere zaak, wat alles te maken heeft met een niet veilige cultuur en dus angst om hierop te reflecteren. Ontegenzeggelijk wil een ieder werken in een veilige cultuur. Een cultuur van aan-, uit- en bespreken, van beter onderling functioneren, van samenwerken in plaats van samen werken. Met ruimte voor afstemmen van processen als doel, visie en ambitie. Én daarbij vooral inzoomen op de communicatieve performance en de eigenschappen (gedrag en houding) van de organisatie, het team en van de individuele teamleden.

Te vaak overstijgen individuele standpunten het luisteren (!) naar elkaars belangen. Mensen luisteren niet zelden met de perceptie om te reageren (ja, maar ...) en niet om te begrijpen. Let er maar eens op.

Een enkeling kan de totale sfeer beïnvloeden

Ook kunnen enkelingen of een eenling -op de werkvloer, in de directie- de totale sfeer beïnvloeden. Zij (b)lijken dan niet te beseffen welk effect hun verbale en non-verbale gedrag heeft op individuele collega’s, op het team: ontmoedigend, destructief en intimiderend. Hun (macht)optreden creëert disbalans, angst, individualisme, protectionisme en laconisme. En dit maakt het buiten de wandelgangen moeilijk bespreekbaar. Door dit onderwerp uit de weg te gaan doe je in feite niet alleen jezelf tekort máár ook die ander, die ermee “wegkomt”. Vaak blijkt ook dat hij of zij zich niet eens bewust is van dit, soms beschamende, gedrag.

Communicatieve performance

Er zal, hoe dan ook, iets moeten gebeuren. Wie kan daarop tegen zijn...? Zet het op de agenda. In dergelijke situaties is het zéér aan te bevelen de cultuur en de communicatieve performance met elkaar, onder begeleiding, bespreekbaar te maken en duidelijk vast te stellen welke verbeteringen qua houding, gedrag en vaardigheden nodig zijn. In het team, maar ook bij het individuele teamlid.

Tijdens mijn sessies over dit onderwerp, waarin ik de makken open leg, worden deelnemers zich o.a. bewust van hun eigen uitstraling en krijgen zij inzicht in hun eigen en elkaars houding en (soms onbewust) gedrag en zien zij hun zeggings- en overtuigingskracht versterken.